عمل اسلیو معده برای کاهش وزن
جراحی اسلیو معده
جراحی اسلیو معده (که به آن برداشتن تمام یا بخشی از معده هم می‌گویند)، نوعی جراحی برای لاغری (کاهش وزن) است. جراحی اسلیو معده شامل کاهش اندازه‌ی معده‌ی شماست، در نتیجه پس از صرف مقدار کمی از غذا احساس سیری به شما دست می‌دهد. هرچند این عمل درمانی مؤثر در کاهش وزن است، اما راه حل دائمی نیست. بیمار باید مایل و قادر به رعایت عادات غذایی سالم و مادام‌العمر برای حفظ کاهش وزن و جلوگیری از عوارض آن باشند.
طبق گفته‌ی انجمن جراحی چاقی و متابولیک در آمریکا، جراحی اسلیو معده متدوال‌ترین عمل برای کاهش وزن در ایالات متحده است.
جراحی اسلیو معده چیست؟
عمل اسلیو معده نیاز به بستری دارد و توسط جراح در بیمارستان یا مرکز جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. این عمل جراحی که یک تا دو ساعت به طول می‌انجامد، در بزرگسالان و همچنین جوانانی که به تازگی دوره‌ی نوجوانی را پشت سر گذاشته‌اند، انجام می‌شود.
با جراحی اسلیو معده، جراح حدود ۸۰٪ از معده را خارج می‌کند تا معده جمع‌تر شود. معده جدید به شکل لوله و تقریباً به اندازه‌ی موز است. با این کاهش معده، بیماران پس از خوردن مقدار کمی غذا، احساس سیری می‌کنند، در نتیجه میزان مصرف غذا کاهش می‌یابد.
علاوه بر کوچک‌تر شدن معده، جراحی اسلیو معده سلول‌های معده را که به طور معمول هورمون گرسنگی گرلین را تولید می‌کنند، از بین می‌برد. این کاهش در تولید هورمون به این معنی است که بیمارام اغلب کاهش اشتها را تجربه می‌کنند که میتواند به کاهش وزن کمک کند.
تکنیک‌های مختلف جراحی
عمل اسلیو معده معمولاً به روش لاپاراسکوپی و با استفاده از تکنیک‌های کم‌تهاجمی انجام می‌شود. تکنیک جراحی باز برای این عمل کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در عمل باز، جراح شکاف بزرگی در شکم بیمار ایجاد می‌کند تا به معده دسترسی پیدا کند.
وقتی جراحی اسلیو معده با جراحی بای‌پس معده (که یکی دیگر از روش‌های محبوب برای کاهش وزن است) مقایسه می‌شود، جراحی اسلیو معده با خطرات کمتری همراه است و از لحاظ فنی انجام آن آسان‌تر است.
جراحی اسلیو معده از نظر بیماران عمل سنگینی تلقی نمی‌شود، زیرا یک روش محدودکننده است و موجب کاهش جذب مواد مغذی در روده‌ی کوچک نمی‌شود.
افراد واجد شرایط برای اسلیو معده
علائم هشداردهنده برای کاهش وزن و عمل اسلیو معده عبارتند از:
- شاخص توده‌ی بدن (BMI) بیش از ۴۰
- شاخص توده‌ی ۳۵ تا ۳۹.۹ همراه با حداقل یک بیمار جدی مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا یا آپنه انسدادی حین خواب
- شاخص توده‌ی ۳۰ تا ۳۴.۹ همراه با دیابت نوع ۲ یا سندروم متابولیک که با درمان پزشکی کنترل نمی‌شود.
یک استثنا در معیارهای فوق این است که بیماران آسیایی که دیابت نوع ۲ آن‌ها چندان کنترل شده نیست و BMI آن‌ها ۲۷.۵ است، ممکن است کاندید مناسبی برای جراحی باشند.
علت این استثنا این است که آسیایی‌ها در مقایسه با سفیدپوست‌ها، به احتمال زیاد چربی را بیشتر در شکم خود ذخیره می‌کنند تا در جاهای دیگری مثل پهلوها، باسن یا ران‌ها. با این تجمع چربی شکمی، حتی در BMI نسبتاً پایین هم خطر مقاومت به انسولین و بیماری‌های قلبی عروقی افزایش می‌یابد.
افرادی که مطلقاً نباید جراحی اسلیو معده را انجام دهند
- ناتوانی در تحمل بیهوشی عمومی
- اختلال خونریزی کنترل نشده
- بیماری‌های شدید روان‌پزشکی (به عنوان مثال افسردگی بالینی)
موارد منع نسبی برای انجام جراحی اسلیو معده شامل مری بارت (برگشت رفلاکس معده به مری)، بیماری رفلاکس معده (GERD) و فتق بزرگ هیاتال (که موجب بازگشت اسید و غذا به مری می‌شود) است.
خطرات احتمالی
در حالی که جراحی اسلیو معده خطر کمتری نسبت به سایر جراحی‌های چاقی دارد، اثرات و عوارض جانبی بالقوه‌ای وجود دارد که میتواند در روزها یا سال‌ها پس از عمل اتفاق بیفتد.
علاوه بر خطرات شناخته شده‌ی بیهوشی و خطرات عمومی جراحی، جراحی اسلیو معده با این خطرات خاص همراه است:
- خونریزی در خط منگنه یاstaple line (خطی که معده از آنجا تقسیم شده است)
- ایجاد تنگی (باریک شدن) در معده‌ی جدیدِ لوله‌‌مانند میتواند عبور غذا و مایعات را با مشکل روبه‌رو کند
- نشتی معده (وقتی محتوای معده به داخل حفره‌ی شکمی نشت می‌کند)
- آبسه‌ی شکمی (مجموعه‌ای از چرک‌ها)
- عفونت زخم
- کمبود مواد نغذی به دلیل کاهش مصرف غذا
- Gerd یا رفلاکس معده
- بازیابی وزن (اغلب به دلیل تغییر در عادت غذایی)
هدف از جرای اسلیو معده
هدف از جراحی اسلیو معده کاهش وزن و همچنین تغییر یا بهبود اوضاع سلامتی است که ممکن است با چاقی همراه باشد.
نمونه‌های از بیماری‌های مرتبط با چاقی عبارتند از:
- بیماری قلبی
- کلسترول بالا
- فشار خون بالا
- دیابت شیرین نوع ۲
- آپنه انسدادی هنگام خواب
- بیماری کبد چرب غیر الکلی
اگر از معیارهای جراحی اسلیو معده برخوردار هستید، باید چندین آزمایش و ارزیابی انجام دهید تا کاملاً برای جراحی آماده شوید.
این آزمایشات شامل موارد زیر است:
- سابقه‌ی پزشکی و معاینه‌ی فیزیکی برای ارزیابی یا غربالگری شرایطی که ممکن است قبل یا بعد از جراحی ایجاد مشکل کنند (مثل آپنه انسدادی خواب)
- بررسی‌های آزمایشگاهی مختلف قبل از عمل مانند شمارش کامل خون آزمایش عملکرد کبد و هموگلوبین A1C
- ارزیابی بیهوشی برای دستیابی به خطرات بیهوشی عمومی
- ارزیابی روان‌شناختی برای تعیین اینکه آیا شما آمادگی انجام عملی را دارید که در نهایت به اعمال تغییرات قابل توجهی در سبک نیاز دارد
- مشاوره با پزشک برای اطمینان از انجام تمام غربالگری‌ها سرطان متناسب با سن
- مشاوره‌ی بارداری برای بیماران خانمی که در سن باروری هستند
چگونه برای عمل آماده شویم
پس از برنامه‌ریزی برای جراحی، جراح دستورالعمل‌هایی به شما می‌دهد که در آماده‌سازی به شما کمک می‌کند. این دستورالعمل‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- شرکت در چندین کلاس سبک زندگی پیش از جراحی چاقی
- رعایت رژیمی که تنها مجاز به مصرف مایعات هستید به مدت یک الی دو هفته (این مورد ممکن است به عواملی مانند BMI فعلی شما برای جراحی و ترجیح جراح بستگی داشته باشد)
- قطع سیگار به مدت سه ماه قبل از جراحی
- اجتناب از مصرف کافئین حداقل یک ماه قبل از جراحی
- قطع داروهای خاص برای مدت زمانی مشخص قبل از جراحی
- دوش گرفتن شب قبل از جراحی با نوع خاصی از صابون ضد باکتری
- اجتناب از خوردن و نوشیدن هر چیزی بعد از نیمه شب در آستانه‌ی جراحی
- جمع‌آوری لوازم شخصی مانند شانه و مسواک برای اقامت در بیمارستان
روز جراحی
در روز جراحی اسلیو معده می‌توانید انتظار مراحل زیر را داشته باشید:
- به محض ورود به بیمارستان به اتاق پیش از عمل فرستاده می‌شوید، لباس بیمارستان را می‌پوشید و یک کاتتر (یا لوله) IV در رگ دستتان قرار می‌گیرد.
- پس از ورود به اتاق عمل شما را بی‌هوش می‌کنند.
- جراح ۵ یا ۶ برش کوچک در شکم ایجاد می‌کند که از طریق آن‌ها یک دوربین و ابزارهای جراحی نازک و بلند وارد بدنتان می‌شود.
- با استفاده از این ابزارها، جراح از طریق یکی از برش‌ها بیشتر قسمت‌های معده را برمی‌دارد. با این کار قسمتی از معده که مری را به قسمت اول روده به نام اثنی عشر متصل می‌کند، باقی می‌ماند.
- سپس خط برشی که معده از انجا برداشته می‌شود، با منگنه بسته می‌شود. خط بخیه به دقت با دوربین بررسی می‌شود تا از نشت نکردن آن اطمینان حاصل شود.
- سپس جراح ابزارها را برداشته و بقیه‌ی نقاط برش را با بخیه‌های قابل جذب و نوار استریل می‌بندد.
- بیهوشی متوقف می‌شود و شما را به اتاق ریکاوری می‌برند.
ریکاوری
هنگامی که در اتاق ریکاوری به هوش می‌آیید، احساس گیجی تهوع، استفراغ و درد طبیعی است. پرستار داروهای ضد درد و ضد تهوع برای تسکین علائم به شما خواهد داد.
معمولاً بعد از چند ساعت از اتاق ریکاوری به بخش منتقل خواهد شد. یک الی دو شب باید در بیمارستان بمانید.
از لحاظ عوارضی مانند عفونت و خونریزی از نزدیک تحت نظر خواهید بود. همچنین برای جلوگیری از ایجاد لخته خون در پاها از شما می‌خواهند هر چه زودتر شروع به راه رفتن کنید.
هنگامی که بتوانید مصرف غذای مایع و شفاف را به خوبی تحمل کنید (که معمولاً صبح بعد از جراحی شروع می‌شود) و هیچ نشانی از عارضه نداشته باشید، به احتمال زیاد مرخص می‌شوید و دستورالعمل‌های بعدی به شما داده می‌شود.
دستورالعمل‌هایی مانند:
- به طور منظم به متخصص تغذیه مراجعه کنید؛ رژیم غذایی خود را طی چند هفته از مایعات به غذاهای تصفیه شده، بعد به غذاهای نرم و سرانجام به غذاهای جامد تغییر دهید.
- مرتب آب بنوشید تا بدنتان هیدراته باقی بماند.
- بعد از یک الی دو هفته به سر کار خود برگردید (البته اگر فعالیت‌های خفیفی دارید).
- داروها را طبق دستورالعمل مصرف کنید.
- نواحی بخیه زده شده را تمیز و خشک نگه دارید.
- سه تا شش هفته بعد از جراحی اسلیو معده از فعالیت‌های شدید خودداری کنید.
مراقبت بلندمدت
اکثریت قریب به اتفاق بیماران بعد از جراحی اسلیو معده مقدار قابل توجهی از وزن خود را از دست می‌دهند. اما نکته‌ی اصلی پایین نگه داشتن وزن است.
مکن است بعضی از بیماران به دلیل عدم کاهش وزن یا بازیابی مجدد وزن، نیاز به جراحی مجدد داشته باشند.
جراحی اسلیو معده راه حلی سریع برای کاهش وزن نیست. بیمار باید مرتب به جراح و متخصص تغذیه مراجعه کنند و پس از جراحی به رژیم خود پایبند باشند.
