بارداری و پیشگیری از ریزش مو
ریزش مو در دوران بارداری: نحوه ی جلوگیری از ریزش مو در بارداری
چنانچه باردار هستید و دچار ریزش مو شده‌اید، شاید این سؤال ذهنتان را درگیر کرده باشد که آیا ارتباطی بین بارداری و ریزش موی شما وجود دارد یا نه. اگرچه باردار بودن لزوماً با ریزش مو همراه نیست (چه‌بسا موها در این دوران رشد بهتری هم داشته باشند)، اما ریزش مو در اوایل بارداری می‌تواند به هورمون‌ها، استرس یا مسائل بهداشتی مربوط باشد. برای آگاهی از علل ریزش مو و چگونگی درمان و پیشگیری از آن در دوران بارداری، خواندن ادامه‌ی این مطلب می‌تواند برایتان مفید باشد.
آیا در دوران بارداری دچار ریزش مو شده‌اید؟
زنان در دوران بارداری متوجه تغییراتی در موهای خود می‌شوند. برخی دچار ریزش مو می‌شوند و برخی هم موهایشان پرتر و خوش‌حالت‌تر می‌شود. علت بهتر شدن کیفیت مو برای گروهی از زنان در دوران بارداری این است که سطح استروژن در این دوران بالاتر می‌رود. افزایش استروژن می‌تواند فولیکول‌های مو را تحریک کند و سرعت ریزش مو را کاهش دهد.
از طرفی دیگر، برخی از زنان در دوران بارداری دچار ریزش مو می‌شوند و متوجه می‌شوند که موهایشان کمپشت یا ریزش آن بیش از حد نرمال شده است. این مسئله می‌تواند در دوران بارداری شروع شود و پس از زایمان هم ادامه یابد.
ریزش مو می‌تواند نگران‌کننده باشد و اگرچه معمولاً نتیجه‌ی موقت تغییر هورمون‌ها یا استرس‌های طبیعی دوران بارداری است، اما ریزش مو در بارداری می‌تواند نشانه‌ی بیماری‌های جدی‌تری هم باشد.
مردان و زنان هر روز به طور متوسط ۵۰ الی ۱۰۰ تا از تار موهای خود را از دست می‌دهند. در دوران باردری، افزایش سطح استروژن باعث کند شدن چرخه‌ی طبیعی ریزش فولیکول مو می‌شود. در نتیجه ممکن است ریزش مو در بعضی از زنان کاهش یابد. اما این موضوع برای همه‌ی زنان صدق نمی‌کند.
ریزش مو در دوران بارداری
چرخه‌ی مو در دوران بارداری
درک نحوه‌ی عملکرد مو در هر زمانی مهم است. وقتی ۹۰٪ از موهای شما در مرحله‌ی رشد هستند، ۱۰٪ دیگر در مرحله‌ی استراحت هستند. موهایی که در فاز استراحت هستند، هر ۲ یا ۳ ماه یک‌بار می‌ریزند و باعث می‌شوند موهای جدید رشد کنند. بنابراین برخی از ریزش‌ها به طور منظم و مداوم برای همه اتفاق می‌افتد.
اما اگر در ماه‌های نخست بارداری قرار دارید و دچار ریزش موی شدید شده‌اید، استرس و تغییرات هورمونی می‌تواند علت آن باشد. سه ماهه‌ی اول بارداری می‌تواند زمان استرس‌زایی برای بدن باشد، زیرا هورمون‌ها برای پذیرش کودک در حال رشد تغییر می‌کنند. این استرس به نوبه‌ی خود می‌تواند باعث شود که به جای ۱۰٪، بیش از ۳۰٪ از موهای شما به مرحله‌ی استراحت بروند. این بدان معناست که احتمالاً شاهد ریزش مویی بیش از حد معمول خواهید بود. این وضعیت که تلوژن افلوویوم (telogen effluvium ریزش موی موقتی است که عموماً بعد از استرس، شوک، حادثه یا ضربه‌ی روحی اتفاق می‌افتد) نام دارد، می‌تواند در اوایل بارداری ظاهر شود یا ممکن است در اوایل سه ماه‌ی دوم یا بعد از زایمان رخ دهد.
ریزش موی ناشی از تغییرات هورمونی جای نگرانی ندارد، زیرا به طور کلی در کمتر از شش ماه برطرف می‌شود. در نتیجه دچار ریزش موی دائمی نخواهید شد.
چه ریزش مویی در دوران بارداری طبیعی تلقی می‌شود؟
علاوه بر ریزش موی ناشی از تغییرات هورمونی در دوران بارداری، دلایل دیگری نیز برای ریزش مو در دوران بارداری وجود دارد که کاملاً طبیعی است.
در دوران بارداری یا هر زمان دیگری، ممکن است در اثر ضربه به پیازهای مو دچار ریزش مو شوید. بستن موها به حالت دم اسبی یا گوجه‌ایِ سفت می‌تواند موجب ریزش مو شود.
اگر رفتاری خشن با موهایتان داشته باشید، ممکن است منجر به آلوپسی کششی شود، یعنی ریزش موی ناشی از کشیدن بیش از حد موها. اگر این اتفاق افتاد، سعی کنید اغلب اوقات موهایتان را باز و آویزان بگذارید یا مدل موهایتان را عوض کنید تا نیازی به محکم بستن موهایتان نباشد. از آنجایی که آلوپسی کششی می‌تواند باعث ریزش دائمی مو شود، شناخت علائم و متوقف کردن آن‌ها قبل از اینکه موجب آسیب دائمی شوند، امری ضروری است.
ریزش مو در دوران حاملگی
علل ریزش مو در دوران بارداری
علاوه بر تغییرات هورمونی که منجر به ریزش مو در دوران بارداری می‌شود، ریزش مو می‌تواند در نتیجه‌ی مشکلات زمینه‌ای مزمن یا رفع‌نشده باشد. دو مورد از مهم‌ترین دلایل ریزش مو اختلالات تیروئید و فقر آهن است.
- مشکلات تیروئید: اگر تیروئید بیش از حد فعال باشد، ممکن است دچار پرکاری تیروئید شوید. این بیماری با طیف وسیعی از علائم از جمله ریزش احتمالی مو خود را نشان می‌دهد. همین امر در مورد کم‌کاری تیروئید نیز صادق است، یعنی زمانی که تیروئید هورمون‌های کمی تولید می‌کند. این شرایط می‌تواند زنان را در دوران بارداری و بعد از آن تحت تأثیر قرار دهد. کم‌کاری تیروئید که شایع‌تر است، تا ۳ درصد از زنان را در دوران بارداری تحت تأثیر قرار می‌دهد. ریزش مو یکی از علائم این بیماری همراه با گرفتگی عضلات، یبوست، خستگی مفرط، حساسیت به سرما و افزایش وزن است. پس از زایمان، حدود ۵ درصد از زنان به تیروئیدیت بعد از زایمان مبتلا می‌شوند. در همه‌ی موارد، مشکلات تیروئید به طور معمول با آزمایش خون تشخیص داده می‌شود و متعاقب آن درمان‌های لازم از سوی پزشک ارائه می‌شود.
- فقر آهن: کمبود آهن یکی دیگر از دلایل عمده‌ی ریزش مو به ویژه در دوران بارداری است. کمبود آهن زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های قرمز خونِ کافی برای رساندن اکسیژن به بافت‌های مختلف بدن نداشته باشید. اگرچه بدن شما همیشه به آهن احتیاج دارد، این نیاز به ویژه در دوران بارداری پررنگ‌تر می‌شود. زیرا در این دوران رساندن خون و اکسیژن به جنین افزایش می‌یابد. اکثر متخصصین موافقند که بسته به سن و جنسیت شما، به مقدار مشخصی آهن در روز نیاز دارید: ۸ میلی‌گرم در روز برای دختران ۹ تا ۱۳ ساله؛ ۱۵ میلی‌گرم در روز برای دختران ۱۴ تا ۱۸ ساله؛ ۱۸ میلی‌گرم در روز برای زنان ۱۸ تا ۵۰ ساله و ۸ میلی‌گرم در روز برای زنان ۵۱ سال به بالا. به دلیل نیاز بیشتر به آهن در دوران بارداری و اینکه آهن در گروه‌های غذایی خاص یافت می‌شود، کم‌خونی می‌تواند در دوران بارداری رخ دهد. همراه با ریزش مو، افرادی که فقر آهن دارند، ممکن است دچار سردرد، خستگی و درد قفسه‌ی سینه یا ضربان قلب بالا شوند.
- عدم تغذیه‌ی مناسب: تغذیه‌ی نامناسب می‌تواند منجر به ضعف بدنی و مشکلات ریزش مو شود. برخی از زنان به دلیل کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی در دوران بارداری دچار ریزش مو می‌شوند.
- استرس: فشار و استرس می‌تواند به سلامت روحی و روانی شما آسیب برساند. استرس همراه با ترس و عصبی بودن اغلب باعث ریزش و کمپشت شدن موها می‌شود.
- بیماری و داروها: برخی از شرایط مانند دیابت بارداری می‌تواند منجر به ریزش مو شود. اگر از داروهایی برای فشار خون یا افسردگی استفاده می‌کنید، آن‌ها نیز می‌توانند عاملی برای ریزش مو باشند.
- آلرژی‌های پوستی و عفونت‌های پوست سر: آیا مناطق خاصی از پوست سرتان خالی یا کمپشت شده است؟ علت این امر می‌تواند برخی از آلرژی‌ها یا عفونت‌های قارچی باشند. برای یافتن دلیل واقعی آن با پزشک مشورت کنید.
- محصولات مراقبت از مو با کیفیت پایین: پوست و موی زنان در دوران بارداری بسیار حساس می‌شود. از شامپوها و نرم‌کننده‌های مو که حاوی مواد شیمیایی مضر هستند و ممکن است منجر به ریزش مو شوند و حتی سلامت جنین شما را تهدید کنند، خودداری کنید.
موهای سالم در دوران بارداری
درمان ریزش مو در دوران بارداری
اگر احساس می‌کنید بیماری زمینه‌ای موجب ریزش موی شما شده است، یک متخصص می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین و ایمن‌ترین روش درمانی را انتخاب کنید. برخی از درمان‌های ریزش مو مانند ماینوکسیدیل در دوران بارداری بی‌خطر محسوب نمی‌شوند. از طرف دیگر، می‌توان داروهایی نظیر لووتیروکسین را که برای درمان کم‌کاری تیروئید استفاده می‌شود، با خیال راحت مصرف کنید، زیرا توسط FDA تأیید شده و منجر به اثر سو یا افزایش ناهنجاری روی جنین نمی‌شود. با توجه به انواع مختلف درمان‌های موجود، صحبت با پزشک اولین قدم برای دستیابی به یک برنامه‌ی عملی و ایمن برای درمان ریزش مو در دوران بارداری است.
در کنار مراجعه به پزشک، می‌توان با راهکارهای زیر از ریزش بیشتر مو پیشگیری کرد:
- ماساژ منظم پوست سر: حداقل هفته‌ای دو بار موهای خود را با روغن‌های طبیعی مانند نارگیل، جوجوبا، بادام، زیتون و… ماساژ دهید.قبل از خواب یا دو ساعت قبل از حمام پوست سر خود را کاملاً با روغن ولرم ماشاژ دهید.این کار باعث تحریک گردش خون و نفوذ مواد معدنی روغن‌ها به لایه‌های پوست سرتان می‌شود و موجب تغذیه و تقویت پیازهای مو می‌شود.
- رژیم غذایی سالم: زن باردار باید یک رژیم غذایی سرشار از مواد معدنی، پروتئین‌ها و ویتامین‌ها داشته باشد تا بدن را با مواد مغذی از دست رفته احیا کند و سلامت پوست و مو را تأمین کند. مایعات زیاد بنوشید تا سموم بدن دفع شوند و میوه‌ها و سبزیجات تازه‌ای را که سرشار از آنتی‌اکسیدان، فلانوئیدها، مواد معدنی و ویتامین‌ها هستند، مصرف کنید.
- درمان‌های خانگی: در کنار مصرف غذاهای مقوی، می‌توانید از راهکارهای خانگی برای کاهش ریزش و تقویت مو بهره ببرید. ژل آلوئه‌ورا را روی پوست خود بمالید، بگذارید ۲۰ دقیقه بماند و بعد بشویید. همچنین می‌توانید مخلوطی از تخم‌مرغ زده‌شده و آب لیمو را روی پوست سر بمالید و بعد از ۳۰ دقیقه بشویید. این روش‌های درمانی طبیعی، فولیکول‌های مو را پرورش می‌دهند و موی شما را سالم نگه می‌دارند.
- عدم استفاده از محصولات حالت‌دهنده‌ی مو: اگر در دوران بارداری از ریزش مو رنج می‌برید، از مصرف مواد شیمیایی مانند رنگ مو و همچنین تافت، ژل، اسپری و ابزارهای حرارتی خودداری کنید. موهایتان را محکم نبندید. موها را به آرامی و با شانه‌های دندانه‌درشت شانه بزنید. از شانه کردن موها وقتی خیس هستند اجتناب کنید، زیرا باعث ریزش بیشتر مو می‌شود. اگر برایتان ممکن است موهایتان را کوتاه کنید تا رسیدگی به آن در دروان بارداری راحت‌تر باشد.
- استفاده از محصولات مراقبت از موی باکیفیت: فقط از محصولات طبیعی مو و باکیفیت که برای شما و کودک بی‌خطر باشد، استفاده کنید. یک شامپوی خوب پوست و تارهای مو را کاملاً تمیز کرده و از حساسیت و عفونت پوست سر جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، از نرم‌کننده‌ی غنی از مواد مغذی برای موهای خشک استفاده کنید تا فولیکول‌های مو تغذیه شوند و از ریزش مو جلوگیری شود.
جدا از نکات بالا با پزشک خود مشورت کرده تا مکمل‌هایی به رژیم شما اضافه کند. در حین بارداری و مدتی پس از زایمان ریزش مو امری طبیعی است و جای هیچ نگرانی‌ای ندارد. با مراقبت و اقدامات احتیاطی مناسب می‌توانید کیفیت موهای خود را بالا برده و با مشکلات مو خداحافظی کنید.
