کرونا دلتا پلاس، آیا واکسن تأثیری ندارد؟
آیا واکسن تأثیری روی کرونا دلتا پلاس ندارد؟
هر آنچه که باید درباره‌ی نوع دلتا و دلتا پلاس کرونا بدانید
نوع مسری‌تری از ویروس کرونا، معروف به دلتا در بسیاری از کشورها در حال شیوع است. این نوع از ویروس سبب شده آمار ابتلا در برخی از کشورها افزایش یابد و چندین کشور را وادار کرده قرنطینه را از سر بگیرند.
این جهش نگران‌کننده است، زیرا جهش در قسمت اصلی ویروس، یعنی پروتئین سنبله (spike protein) رخ داده است که از آن برای نفوذ به سلول‌های انسانی استفاده می‌شود.
ماه گذشته دولت هند جهش جدیدی در نوع دلتا ویروس کرونا کشف کرد. به محض اینکه افزایش در میزان انتقال دلتا کرونا ثابت شد، وزارت بهداشت آن را جز یکی از انواع نگران‌کننده‌ی این ویروس طبقه‌بندی کرد.
نوع جدید این ویروس که با نام دلتا پلاس (AY.1 یا B.1.617.2.1) شناخته می‌شود، دارای جهش اضافی در پروتئین سنبله‌ی ویروسِ SARS-CoV2 (یعنی همان ویروس عامل Covid-19) است.
این جهش در نمونه‌ی 48 فرد آلوده به نوع دلتای ویروس کرونا (در بیش از 45000 نمونه) در هند مشاهده شد.
در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین سؤالاتی که ذهن همه را مشغول کرده این است که کرونا دلتا پلاس از چه لحاظ متفاوت با دیگر جهش‌های ویروس کرونا است و سؤال مهم‌تر این است که آیا این جهش می‌تواند در برابر محافظتی که واکسن ایجاد کرده، مقاومت کند یا نه؟
جهش جدید (نوع دلتا پلاس) چیست؟
برای یک ویروس جهش و تکامل در حین گسترش‌پذیری پدیده‌ای غیر معمول نیست و دانشمندان مدت‌هاست که درباره‌ی ظهور دیگر انواع نگران‌کننده با شیوع جدید هشدار می‌دهند.
در هند، محققان جهش‌هایی جدا از دلتا را در یک زیرشاخه از ویروس کرونا مشاهده کردند و آن را دلتا پلاس نامیده‌اند. در حالی که هنوز WHO یا CDC این نوع را جهش نگرانکننده‌ای اعلام نکرده‌اند، اما نمونه‌های مربوط به دلتا پلاس در 11 کشور گزارش شده است، از جمله در ایالات متحده.
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، کرونا دلتا پلاس در سراسر دنیا در حال انتشار است. این نوع جدید در حال تبدیل شدن به سویه غالب جهانی است.
این نوع، سویه غالبی است که منجر به موج دوم و فلج‌کننده در هند شده است. مطالعات نشان داده است که کرونا دلتا پلاس می‌تواند سریع‌تر تکثیر شود، به راحتی گسترش یابد و با شدت بیشتری به گیرنده‌های سلول ریه متصل شود.
همچنین، در یکی از تحقیقاتی که هنوز باید مورد بررسی بیشتری قرار بگیرد، محققان دهلی دریافتند که این نوع از ویروس کرونا مسبب ایجاد سه چهارم از “پیشروی‌های عفونت (breakthrough infection)” شده است. پیشروی عفونت نوعی بیماری است که در آن شخص واکسینه شده به همان بیماری‌ای که علیه آن واکسینه شده، مبتلا می‌شود. به زبان ساده‌تر، این مورد زمانی رخ می‌دهد که واکنس نتواند ایمنی لازم را در برابر عوامل بیماری‌زایی که برای مقابله با آن طراحی شده، فراهم کند. حدود 8% از این پیشروی عفونت، مبتلا به گونه‌ی کاپا (نوع دیگری از نسخه‌های هندی کرونا) و 76% از آن‌ها هم مبتلا به نوع دلتا بودند.
جهش جدید در نوع دلتای ویروس کرونا اولین بار در ماه مارس در اروپا کشف شد.
برخی از دانشمندان در هند ترس از این دارند که این جهش موج دیگری از ابتلا و واگیر را در این کشور رقم بزند. البته جهش در پروتئین سنبله‌ی این ویروس، چیز جدیدی نیست. این جهش که قبلاً با عنوان K417N شناخته می‌شد، در نوع بتای کرونا ویروس که اولین بار در آفریقای جنوبی یافت شد، گزارش شده است. نوع بتای این جهش نشان داده است که تا حدودی توانایی فرار از آنتی‌بادی‌های واکسیناسیون COVID را دارد. به عبارت دیگر، این احتمال وجود دارد که واکسن‌های کووید نتوانند از ما به طور مؤثر در مقابل این جهش محافظت کنند.
آیا نوع دلتا باعث می‌شود بیماری یا علائم آن شدیدتر شود؟
هرچند تحقیقات بیشتری لازم است، اما علائمی وجود دارد که نشان می‌دهد نوع دلتا ممکن است بیماری شدیدتری ایجاد کند. مطالعه‌ای که در 14 ژوئن در مجله‌ی لانست منتشر شد، تأثیر نوع دلتا را در اسکاتلند بررسی کرد، یکی دیگر از کشورهایی که در آن این سویه به نوع غالب تبدیل شده بود. محققان دریافتند که ریسک بستری شدن در بیمارستان در اثر Covid-19، در بیماران مبتلا به نوع دلتا تقریباً دو برابر کسانی بود که به نوع آلفا مبتلا شده بودند.
محققان در انگلیس از تغییر علائمی خبر داده‌اند که ممکن است با نوع دلتا مرتبط باشد. داده‌های اپلیکیشنی که بیش از 4 میلیون نفر از مردم انگلیس آن را دانلود کرده‌اند تا علائم، وضعیت واکسیناسیون و دیگر اطلاعات دموگرافیک را روزانه در آن گزارش دهند، نشان داده که رایج‌ترین علائم Covid-19 در حال حاضر سردرد، گلودرد، آبریزش بینی و تب است، علائمی مشابه با سرماخوردگی شدید.
برخی از پزشکان در ایالات متحده با تغییرات مشابهی روبه‌رو شده‌اند. تنگی نفس، سرفه و سایر مشکلات ریوی همچنان رایج‌ترین علائم Covid-19 است. اما برخی از پزشکان در پی شیوع نوع جدید کرونا، متوجه شکایات بیشتری از دستگاه تنفسی فوقانی مانند احتقان و نیز آبریزش بینی وسردرد شده‌اند.
هنوز مشخص نیست که چرا علائم شبه سرماخوردگی به طور فزاینده‌ای گزارش می‌شود یا ارتباطی با نوع دلتا دارد یا نه. پیامدهای چنین تغییری (در صورتی که وجود داشته باشد) نیز هنوز مشخص نیست. طیف گسترده‌ای از علائم با ویروس کرونا مرتبط است و CDC احتقان و آبریزش بینی را در لیست علائم احتمالی Covid-19 قرار داده است.
آیا واکسن در مقابله با دلتا عمل می‌کند؟
به نظر می‌رسد واکسن‌های مورد استفاده محافظت خوبی در برابر نوع دلتا دارند و اکثر دانشمندان اتفاق نظر دارند که افرادی که کاملاً واکسینه شده‌اند، احتمالاً خطر بسیار کمی تهدیدشان می‌کند.
مدرنا (Moderna) چند روز پیش (29 ژوئن) اعلام کرد که واکسن این شرکت علیه نوع دلتا مؤثر عمل می‌کند. نتایج بر اساس نمونه‌های خون از افرادی بود که کاملاً واکسینه شده بودند و نشان داد که بدن این افراد آنتی‌بادی‌های محافظتی‌ای را در برابر چند نوعِ در چرخش و رایجِ این ویروس، از جمله دلتا تولید می‌کند.
اگرچه نتایج دقیقی از همه‌ی واکسن‌ها به اطلاع عموم نرسیده است، اما نتایج امیدوارکننده‌ی مشابهی در مورد واکسن‌های فایزر- بیونتک (Pfizer-BioNTech) و آسترازنکا یافت شده است. تجزیه و تحلیل منتشر شده در 14 ژوئن توسط وزارت بهداشت انگلستان نشان داد که دو دوز واکسن فایزر-بیونتک 96% و همچنین دو دوز واکسن آسترازنکا 92% در برابر بستری شدن در بیمارستان به خاطر ابتلا به نوع، دلتا مؤثر هستند.
تجزیه و تحلیل قبلی نشان داد که یک دوز واکسن در برابر علائم بیماری ناشی از نوع دلتا، اتربخشی کمتری در مقایسه با نوع آلفای ویروس کرونا دارد (به عبارت دیگر یک دوز واکسن در برابر نوع آلفای این ویروس اثربخشی قابل قبولی دارد، اما یک دوز واکسن در برابر نوع دلتا مقاومت چندانی ندارد)؛ در نتیجه اهمیت دریافت هر دو دوز واکسن بیشتر نمایان می‌شود.
اگر پیشروی عفونت اتفاق بیفتد، افرادی که تمام دوزهای لازم واکسن را دریافت کرده باشند، در صورت ابتلا علائم خفیف‌تری بروز خواهند داد.
یک مطالعه در آفریقای جنوبی که روی بیش از 360 هزار نفر از کادر درمان که با واکسن تک دوز جانسون و جانسون واکسینه شده‌اند، نشان داد که 94% از مواردِ پیشروی‌های عفونت، علائم خفیفی داشتند. اگرچه هنوز زود است، اما نتایج نشان می‌دهد که واکسن جانسون و جانسون از محافظت خوبی در برابر دلتا و دیگر انواع این ویروس برخوردار است.
هرچند برای افرادی که به طور کامل واکسینه شده‌اند، جای نگرانی وجود ندارد، اما مقامات بهداشت عمومی نگران شیوع در مناطقی هستند که نرخ واکسیناسیون در آنجا پایین است. مهم است که این را به یاد داشته باشید که هرچند تمام واکسن‌های کرونا ایمنی مطلق ایجاد نمی‌کنند، اما به شکل قابل توجهی شدت و علائم بیماری را کاهش می‌دهند.
در ایالات متحده، موارد ابتلا به Covid-19 این هفته در مقایسه با یک هفته‌ی گذشته 10% افزایش یافته است. طبق گزارش CDC، احتمالاً شیوع نوع دلتا و تأخیر در واکسیناسیون به این افزایش دامن زده است.
باید چه کار کنیم؟
در پاسخ به گسترش نوع دلتا، WHO توصیه کرده که افراد، صرف نظر از وضعیت واکسیناسیون، باید ماسک بزنند. اما CDC (مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ایالات متحده) پای راهنمایی‌های خود ایستاده و می‌گوید افراد واکسینه شده می‌توانند تا حد زیادی از ماسک چشم‌پوشی کنند، اگرچه این سازمان تصدیق کرده که ممکن است قوانین محلی بر اساس وضعیت منطقه تغییر کند.
جهش‌هایی که قابلیت انتشار بیشتر و پتانسیل فرار از آنتی‌بادی‌ها را دارند، تهدیدی برای کنترل و کاهش پندمی قلمداد می‌شوند و کشورهایی که نرخ واکسیناسیون پایین دارند، ممکن است با شیوع جدیدی مواجه شوند.
تنها اقدام ویژه‌ای که لازم است انجام شود، به حداکثر رساندن تعداد افراد واکسینه شده است.
پیام مهمی که این تحقیقات به ما می‌دهد این است که واکسن‌ها کار می‌کنند، دو دوز بهتر از یک دوز عمل می‌کند و هرچه افراد بیشتری واکسن بزنند، بهتر است. توصیه‌ی ما این است که اگر هنوز هیچ دوزی از واکسن را دریافت نکرده‌اید یا فقط یک دوز از واکسن را زده‌اید، برای در امان ماندن از تمام جهش‌های کرونا، همچنان پروتکل ها را رعایت کنید و از زدن ماسک غافل نشوید.
